نیاز انسان به راهنمایی و مشورت با دیگران در تصمیم گیری، انتخاب و به کار گیری راه حل های مناسب در زندگی، بر کسی پوشیده نیست . به خصوص در سنینی که فرد تاچار به انجام انتخاب های مهمی است. مسلما چنین مشاوره ها و راهنمایی هایی کمک شایان توجهی در اقدامات درست و مناسب او خواهد داشت و از خطا رفتن راه ها و تصمیمات انتخابی جلوگیری خواهد نمود.
بیشتر عدم موفقیت ها، شکست و در نیمه راه ماندن ها، ناشی از عدم داشتن اطلاعات کافی در زمینه موضوع و انجام انتخاب های نادرست است. از این رو، چنان چه انجام مشاوره درزمینه های مختلف، مثل مشاوره ازدواج، مشاره در شرایط بحرانی، مشاوره شغلی و غیره اهمیت دارد، در زمینه تحصیلی نیز حایز اهمیت فراوان است. حضرت علی (ع) فرمودند: «من مشاور دوی الالباب دل علی الرشاد» کسی که با صاحبان فرد مشاوره کند به سوی رشد (سعادت) هدایت می شود.
امروزه اهمیت و جایگاه استفاده از خدمات مشاورهای و روانشناختی بیش از پیش بر ما نمایان است.
در حقیقت هرچه بر میزان تحصیلات و آگاهی مردم افزوده میشود و هرچه زمان به جلوتر گام برمیدارد، علاقه افراد جهت اخذ مشاوره و راهنمایی از مشاورین باتجربه و خبره بیشتر و بیشتر میشود.
شاید بتوان گفت در جامعه ما دیدگاه مردم نسبت به مشاوره نسبت به ۲دهه پیش مثبتتر و بهتر شده است. اگر زمانی تصور بر این بود که روانشناسان صرفا با بیماران روانی سر و کار دارند و هرکس تحت نظر روانشناس یا روانپزشک باشد، فردی است مسئلهدار و نمیتوان روی او حسابی باز کرد، حالا بسیاری از خانوادهها متوجه غیرمنطقی بودن این نوع طرز فکر شده و با روی گشاده به روانشناسی و مشاوره نگریسته و از این خدمات استفاده میکنند.
حالا دیگر کمتر کسی یافت میشود که مراجعه به روانشناس یا مشاور را محدود به وجود بیماری روانی بداند و دیگر اینکه استفاده از تجربیات کسانی که از این خدمات بهرهمند شده و نتیجه مطلوبتری گرفتهاند منجر به ایجاد رویکرد مناسبتری به این موضوع شده است. امروزه با جا افتادن بیشتر این نقش و افزوده شدن بر تعداد روانشناسان و مشاورین و همچنین گسترش دفاتر و کلینیکهای مشاوره، دسترسی افراد جهت مراجعه و گرفتن مشاوره بیشتر شده تا آنجا که در حالحاضر در دادگاهها، کلانتریها و مراکز بهداشتی و درمانی نیز شاهد حضور روانشناسان و مشاورین هستیم.
توجه به شیوههای زندگی نوین و پیچیدهتر شدن شرایط زندگی افراد با استرسها و فشارهای حاصل از این زندگی مواجه هستند. مشاوره خانواده فرآیندی است که راه کارهای مناسب برای سازگاری افراد با این شرایط ومدیریت استرس فراهم میسازد. علاوه بر این چنین شرایط پیچیده زندگی نیاز افراد به دریافت اطلاعات مناسب در زمینههای مختلف را موجب میشود. از اینرو مشاوره خانواده چنین وظیفهای را بر عهده میگیرد، به ارائه راهنمایی ، اطلاع رسانی و حل مسائل خانوادگی مبادرت میورزد.
موضوعات زیادی هستند که میتوان برای آنها از نظرات تخصصی مشاورین و روانشناسان استفاده کرد؛ از جمله:مشاوره پیش از ازدواج، مشکلات بین فردی زوجین و والدین با فرزندان یا فرزندان با والدین، مشاوره شغلی، مشاوره تحصیلی، اعتیاد، پرورش و تربیت کودکان و نوجوانان، اضطراب، افسردگی، وسواس، تشخیص عقبماندگی ذهنی و بیشفعالی، سنجش هوش، سنجش رغبت شغلی و….
حیطههای کاری مشاورین بسیار گسترده شده و روانشناسان و مشاورین در صور مختلفی مشغول کمکرسانی به همنوعانشان هستند از جمله؛ مشاوره فردی و گروهی، کلاسها و کارگاههای آموزشی و مشاوره تلفنی.